Borç, aile bütçesinin manevra alanını daraltır; faiz yükü ve gecikmeler, psikolojik baskıyı büyütür. 90 günlük odaklı bir plan, motivasyonu yüksek tutarken gerçek sonuç üretir. Aşağıdaki yol haritası, sürdürülebilir ve ölçülebilir bir çıkış için tasarlandı.
Gün 1–7: Envanter ve gerçek tablo
Tüm borçları tek tabloda toplayın: borç veren, bakiye, faiz, asgari ödeme, gecikme. Aylık net geliri ve zorunlu giderleri netleştirin. “Borç/gelir” oranınızı hesaplayın. Bu resim, strateji seçiminin temelidir.
Gün 8–14: Strateji kararı (kartopu vs çığ)
Kartopu (en küçük bakiyeden büyüğe) motivasyonu besler; çığ (en yüksek faizden en düşüğe) toplam maliyeti minimize eder. Ailenizin psikolojisine uygun olanı seçin. Karma yaklaşım da mümkündür: iki küçük borç kartopu ile kapatılırken, yüksek faizli borca ekstra ödeme yapılır.
Gün 15–30: Hızlandırma ve hedef odak
- Esnek giderlerde %10 kesinti yapın (dışarıda yemek, lüks market, eğlence).
- Yan gelir fikirlerini devreye alın (ikinci el satış, mikro freelance, özel ders).
- Ek gelirin tamamını borca yönlendirin; bu dönemde başka hedefleri askıya alın.
Gün 31–60: Otomasyon ve pazarlık
Ödemeleri maaş gününü takiben otomatikleştirin; gecikme riski sıfıra iner. Borç verenlerle görüşerek yapılandırma, faiz indirimi veya geçici ödeme planı talep edin. Görüşme metni örneği:
“Güncel ödeme planımı sürdürülebilir hale getirmek istiyorum. Düzenli ödemeye devam etmek için X ay boyunca Y tutarında bir plan mümkün mü? Faiz oranında indirim veya ücret affı sunabilir misiniz?”
Gün 61–90: Görünür ilerleme ve tetikleyici kontrol
Duvar panosunda borç bakiyesini her ödeme sonrası boyayın. Küçük kutlamalar yapın (ücretsiz aktiviteler). Harcama tetikleyicilerini belirleyin: sıkıldığında alışveriş, bildirim kampanyaları, “ücretsiz kargo için sepeti büyütme”. Bildirimleri kapatın, kart bilgilerini otomatik kayıtlı tutmayın, “24 saat kuralı” uygulayın.
Acil fon olmadan olmaz
0 birikim, tek sürprizde planı bozar. Mini tampon (1 aylık zorunlu gider) borç döneminde dahi korunmalı. Bu, yeni borç açmayı önler.
Ne zaman konsolidasyon?
Birleşik kredi, faizi ve toplam maliyeti gerçekten düşürüyorsa ve davranış değişikliğini destekleyen bir plan varsa düşünülmeli. Aksi halde borcu taşımak, sorunu büyütebilir. Kapatılan kartları yeniden kullanmamak için net sınırlar koyun.
Sonrası: Tekrarlayan 90 günlük döngüler
Her döngü sonunda sonuçları değerlendirin: toplam ödeme, kalan bakiye, davranış puanı (gecikmesiz ay sayısı). Notunuzu görünür tutun. Borç biterken; acil fonu güçlendirin, sonraki hedefleri (eğitim, tatil, bakım) batan fonlarla besleyin.